નાસાએ મંગળની સપાટીની નીચે પાણીનો પુષ્કળ ભંડાર શોધી કાઢ્યો છે. આ એક મહાસાગરને ભરવા માટે પૂરતું છે. સપાટીથી ઘણા કિલોમીટર નીચે ખડકોમાં તિરાડો છે. તેઓ તૂટી ગયા છે એટલે કે ફ્રેક્ચર થઈ ગયા છે. આ તિરાડોની વચ્ચે એટલું પ્રવાહી પાણી છે કે જો એકત્ર કરવામાં આવે તો મહાસાગર બને છે. નાસાએ આ ગણતરી ઇનસાઇટ લેન્ડર પાસેથી મળેલા ડેટા પરથી કરી છે.
મંગળની સપાટીથી 11.5 થી 20 કિલોમીટરની ઊંડાઈએ પાણીનો મોટો જથ્થો હાજર છે. જેમાં નાના સુક્ષ્મ જીવો હોવાની પણ શક્યતા છે. અથવા પહેલા પણ હોઈ શકે છે. કેલિફોર્નિયા યુનિવર્સિટી, સાન ડિએગોની સ્ક્રિપ્સ ઇન્સ્ટિટ્યુશન ઑફ ઓશનોગ્રાફીમાં પ્લેનેટરી સાયન્ટિસ્ટ વશન રાઈટ અને તેમની ટીમે આ અભ્યાસ હાથ ધર્યો છે.
વાશનના સાથી સંશોધક માઈકલ મંગાએ કહ્યું કે પૃથ્વી પર પણ આપણે આટલી ઊંડાઈએ સુક્ષ્મ જીવો શોધી કાઢ્યા છે. જ્યાં પાણીની સંતૃપ્તિ છે. ઉર્જાનો કોઈ સ્ત્રોત પણ નથી. પરંતુ જીવનના વિકાસ માટે પૃથ્વી પૂરતી ગરમ છે. નાસાનું ઇનસાઇટ લેન્ડર 2018માં મંગળની સપાટી પર ઉતર્યું હતું. જેથી આપણે તેની અંદર અભ્યાસ કરી શકીએ.
આ લેન્ડરે મંગળના આંતરિક સ્તરોને તેના ધરતીકંપના તરંગો સાથે મેપ કરવામાં મદદ કરી. વશને કહ્યું કે આ ડેટાનો અભ્યાસ કર્યા બાદ તેમણે એવું તારણ કાઢ્યું છે કે મંગળની નીચે મોટી માત્રામાં પાણીનો સંગ્રહ છે. જ્યારે આ તરંગો કોઈપણ પદાર્થમાંથી પસાર થાય છે, ત્યારે તે ફેરફારોમાંથી પસાર થાય છે. જ્યારે તરંગો પથ્થરમાંથી પસાર થાય છે, ત્યારે તેઓ અલગ રીતે વર્તે છે. જ્યારે તે પાણીમાંથી પસાર થાય છે, ત્યારે તે અલગ રીતે વર્તે છે. તે સ્પષ્ટ બને છે કે તિરાડો ક્યાં છે. આ તરંગોનો અભ્યાસ કરીને, વાશન અને તેમની ટીમે શોધી કાઢ્યું કે ક્યાં અને કેટલી ઊંડાઈએ કેટલું પાણી છે. આ રીતે, પૃથ્વી પર પાણી, તેલ અને ગેસના મોટા સ્ત્રોતો શોધવામાં આવે છે.
જાગી એક આશા
મંગળ પર, 11.5 કિલોમીટરથી 20 કિલોમીટરની ઊંડાઈએ ખડકોમાં તિરાડો વચ્ચે પાણી હાજર છે. જે લાવા ઠંડો થયા પછી ત્યાં જમા થાય છે. જો આ બધું પાણી એકત્ર કરવામાં આવે તો મંગળની સપાટી પર 1 થી 2 કિલોમીટર ઊંડો સમુદ્ર ભરાઈ શકે છે. તે પણ સમગ્ર પૃથ્વી પર. માત્ર એક જ જગ્યા નથી. અત્યારે મંગળની સપાટી ઠંડી છે. તે રણ છે. પરંતુ ક્યારેક તે ગરમ અને ભીનું હતું. પરંતુ આ 300 કરોડ વર્ષ પહેલા બદલાઈ ગયું. અભ્યાસ દર્શાવે છે કે મંગળ પર હાજર પાણી અવકાશમાં ગાયબ નથી થયું. તેના બદલે, તે પોપડાના સ્તર દ્વારા ફિલ્ટર થઈ ગયું અને અંદર એકઠું થયું. મંગળની શરૂઆતમાં નદીઓ અને પાણીના તળાવો હતા. સાગર પણ ત્યાં હતો. આ શોધથી એવી આશા જાગી છે કે પાણીની મદદથી મંગળ પર લાંબા ગાળાની માનવ વસાહત સ્થાપી શકાય છે.
