હરિયાણા અને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ચૂંટણી જાહેર, 10 વર્ષ બાદ જમ્મુ-કાશ્મીરમાં યોજાશે વિધાનસભાની ચૂંટણી
હરિયાણા અને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં વિધાનસભા ચૂંટણીની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. ચૂંટણી પંચે શુક્રવારે પત્રકાર પરિષદ યોજીને ચૂંટણી કાર્યક્રમની જાહેરાત કરી હતી. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ત્રણ તબક્કામાં મતદાન થશે જ્યારે હરિયાણામાં એક જ રાઉન્ડમાં મતદાન થશે. બંનેના ચૂંટણી પરિણામો 4 ઓક્ટોબરે એક સાથે જાહેર કરવામાં આવશે. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં પ્રથમ રાઉન્ડ માટે નોટિફિકેશન 20મીએ થશે અને 18મી સપ્ટેમ્બરે મતદાન થશે. બીજા તબક્કાનું મતદાન 25 સપ્ટેમ્બરે અને ત્રીજા તબક્કાનું મતદાન 1 ઓક્ટોબરે હાથ ધરવામાં આવશે.
હરિયાણાની વાત કરીએ તો અહીં 1લી ઓક્ટોબરે એક જ રાઉન્ડમાં મતદાન થશે અને જમ્મુ-કાશ્મીરની સાથે 4 તારીખે પરિણામ જાહેર થશે. હરિયાણામાં મતદારોની અંતિમ યાદી 27 ઓગસ્ટે જાહેર કરવામાં આવશે. રાજ્યમાં 2.1 કરોડ મતદારો મતદાન કરશે. રાજ્યમાં કુલ 20 હજાર 629 મતદાન મથકો હશે. સીઈસી રાજીવ કુમારે કહ્યું કે આ વખતે અમે બહુમાળી ઈમારતોમાં પણ પોલિંગ બૂથ બનાવીશું. આ સિવાય સ્લમ વિસ્તારોમાં પણ આ કરવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે ગુરુગ્રામ, ફરીદાબાદ અને સોનીપતમાં આવું કરવાની જરૂર હતી, જેનું ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું છે. તમામ બૂથમાં પાણી, શૌચાલય, રેમ્પ, વ્હીલચેર જેવી વસ્તુઓની વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે.
મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરે કહ્યું કે કાશ્મીરના યુવાનોમાં ચૂંટણીને લઈને ઉત્સાહ છે. તેમણે કહ્યું કે અમે 20 ઓગસ્ટે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં મતદાર યાદી જાહેર કરીશું. ત્યાંના લોકો ચિત્ર બદલાતા જોવા માંગે છે. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં 11,838 મતદાન મથકો બનાવવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે ચૂંટણીને લઈને અમે હવામાનમાં થોડો સુધારો થવાની રાહ જોઈ રહ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં 20 લાખ યુવાનો મતદાન કરવા તૈયાર છે. અમે 2024ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં કાશ્મીરમાં ચૂંટણીલક્ષી લોકશાહીનો પાયો નાખ્યો હતો. હવે તેના પર બિલ્ડિંગ તૈયાર કરવાની જરૂર છે. તેમણે કહ્યું કે તમામ ઉમેદવારોને સમાન સુરક્ષા આપવામાં આવશે.
5 ઓગસ્ટ, 2019 પછી જમ્મુ-કાશ્મીરની રાજકીય પરિસ્થિતિ પણ બદલાઈ ગઈ છે. કલમ 370 હટાવ્યા બાદ અને રાજ્યના પુનર્ગઠન પછી, જમ્મુ અને કાશ્મીરને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. આ સિવાય હવે અહીં કુલ 90 વિધાનસભા સીટો છે. અગાઉ અહીં 87 સીટો હતી જેમાંથી 4 સીટો લદ્દાખની હતી. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે પુનર્ગઠન પછી લદ્દાખ એક અલગ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બન્યો, ત્યારે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં માત્ર 83 બેઠકો બચી હતી. પછી સીમાંકન પછી ચૂંટણી પંચે 7 બેઠકો વધારી અને હવે કુલ 90 બેઠકો છે. તેમાંથી કાશ્મીર ક્ષેત્રમાં 47 બેઠકો છે. જમ્મુમાં હવે 43 સીટો છે. આ પહેલા કાશ્મીરમાં 46 અને જમ્મુ ક્ષેત્રમાં 37 સીટો હતી.
હવે શું છે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં બેઠકોનું સમીકરણ?
સીમાંકન પછી, જમ્મુ ક્ષેત્રમાં 6 વિધાનસભા બેઠકો વધી અને કાશ્મીરમાં પણ એક બેઠક વધી. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં છેલ્લે 2014માં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાઈ હતી. ચૂંટણી પછી અણધાર્યો ફેરફાર થયો. ભાજપ અને પીડીપીએ સાથે મળીને સરકાર બનાવી હતી, જે પાંચ વર્ષ સુધી ટકી શકી ન હતી. પછી જ્યારે 2019 આવ્યું, ત્યારે રાજ્યપાલ શાસન દરમિયાન કલમ 370 દૂર કરવામાં આવી અને પુનર્ગઠન પછી, જમ્મુ અને કાશ્મીર રાજ્યને બદલે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બની ગયું. તમને જણાવી દઈએ કે સુપ્રીમ કોર્ટે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં 30 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં ચૂંટણી કરાવવાનો આદેશ આપ્યો છે.
2019માં હરિયાણામાં ભાજપે કેટલી સીટો જીતી?
હરિયાણામાં કુલ 90 વિધાનસભા સીટો છે, જેમાંથી ભાજપ પાસે હાલમાં માત્ર 40 ધારાસભ્યો છે. તે અપક્ષો સાથે સરકાર ચલાવી રહી છે, પરંતુ આ વખતે તેની સામે પુનરાગમન કરવાના પડકારનો સામનો કરવો પડશે. ભાજપે 2014માં હરિયાણામાં પહેલીવાર પોતાના દમ પર સરકાર બનાવી હતી અને ત્યારથી સતત બે વખત સત્તામાં છે. ચૂંટણીના થોડા મહિના પહેલા જ રાજ્યમાં સત્તા પર રહેલી જનનાયક જનતા પાર્ટી સાથે તેનું ગઠબંધન તૂટી ગયું છે, જે 2019ની વિધાનસભા ચૂંટણી પછી થયું છે. આ રીતે ભાજપ સતત ત્રીજી વખત એકલા હાથે ચૂંટણી જંગમાં ઉતરવા જઈ રહ્યું છે.
હરિયાણા લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ 44 સીટો પર આગળ
લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે રાજ્યની 10માંથી 5 બેઠકો જીતી હતી. જો આપણે એસેમ્બલી પર નજર કરીએ તો કુલ 90 એસેમ્બલીમાંથી 44 સીટો પર તેને લીડ મળી હતી. આ જ કારણ છે કે ભાજપ સત્તામાં રહેવાની આશા સાથે ત્રીજી વખત ચૂંટણી લડવા જઈ રહ્યું છે. તે જ સમયે, કોંગ્રેસને આશા છે કે બે હાર બાદ આ વખતે વાતાવરણ તેના પક્ષમાં થઈ શકે છે. હરિયાણામાં સામાન્ય રીતે એક જ રાઉન્ડમાં મતદાન થાય છે. તેનું કારણ એ છે કે હરિયાણા એક નાનું રાજ્ય છે અને સુરક્ષા પડકારો જમ્મુ-કાશ્મીર કે નક્સલ પ્રભાવિત વિસ્તારો જેવા નથી.
10 વર્ષ બાદ જમ્મુ-કાશ્મીરમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી
જમ્મુ-કાશ્મીરમાં 10 વર્ષ બાદ વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવા જઈ રહી છે. છેલ્લી વખત અહીં 2014માં ચૂંટણી યોજાઈ હતી. અહીં 87 બેઠકોમાંથી પીડીપીને 28, ભાજપને 25, નેશનલ કોન્ફરન્સને 15 અને કોંગ્રેસને 12 બેઠકો મળી હતી. ભાજપ અને પીડીપીએ મળીને સરકાર બનાવી અને મુફ્તી મોહમ્મદ સઈદ મુખ્યમંત્રી બન્યા. મુફ્તી મોહમ્મદ સઈદનું જાન્યુઆરી 2016માં અવસાન થયું હતું. લગભગ ચાર મહિના સુધી રાજ્યપાલ શાસન લાગુ રહ્યું. બાદમાં તેમની પુત્રી મહેબૂબા મુફ્તી મુખ્યમંત્રી બન્યા. પરંતુ આ ગઠબંધન લાંબું ચાલ્યું નહીં. 19 જૂન, 2018 ના રોજ, ભાજપે પીડીપી સાથે ગઠબંધન તોડી નાખ્યું. રાજ્યમાં રાજ્યપાલ શાસન લાગુ થયું. અત્યારે ત્યાં લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર મનોજ સિન્હા છે.
