સૂર્યમાંથી આવતી એક તરંગ ઝડપથી પૃથ્વી તરફ આગળ વધી રહી છે. વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે બે દાયકામાં પ્રથમ વખત સૂર્યથી ચાલતું જીઓમેગ્નેટિક તોફાન (સૌર તોફાન) પૃથ્વી પર ત્રાટકવાનું છે. અમેરિકાની સાયન્ટિફિક એજન્સી નેશનલ ઓસેનિક એન્ડ એટમોસ્ફેરિક એડમિનિસ્ટ્રેશન (NOAA) એ ચેતવણી જારી કરીને કહ્યું છે કે આ ઉપગ્રહો માટે પડકાર બની શકે છે. આ સિવાય પાવર ગ્રીડ ફેલ થવા, કોમ્યુનિકેશન નેટવર્ક અને ઈલેક્ટ્રોનિક ઈક્વિપમેન્ટનો ખતરો છે.
અમેરિકન એજન્સીએ કહ્યું કે આ સૌર તોફાન અઠવાડિયાના અંતમાં પૃથ્વી પર ટકરાશે. 2005 પછી આ પહેલું સૌર તોફાન છે. આનાથી વિશ્વભરમાં બ્લેકઆઉટ, ઉચ્ચ આવર્તન રેડિયો તરંગોનો ખતરો ઉભો થયો છે. બ્લૂમબર્ગના રિપોર્ટ અનુસાર ટ્રાન્સ પોલર એરિયામાં ઉડતા પ્લેનને લઈને એલર્ટ જારી કરવામાં આવ્યું છે. આને ફરીથી રૂટ કરી શકાય છે. વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે તસ્માનિયાથી બ્રિટન સુધીના આકાશમાં આ ચમક જોવા મળશે.
વૈજ્ઞાનિકોએ કહ્યું છે કે આ એક ગંભીર શ્રેણી (G4) જીઓમેગ્નેટિક તોફાન છે. આ પહેલા 2005માં જ્યારે હેલોવીન સોલાર સ્ટોર્મ આવ્યું ત્યારે સ્વીડનમાં અંધારપટ છવાઈ ગયો હતો. તે જ સમયે, દક્ષિણ આફ્રિકામાં પાવર ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને પણ અસર થઈ હતી. વાસ્તવમાં, સૌર વાવાઝોડાની અથડામણને કારણે, પૃથ્વીના ચુંબકીય ક્ષેત્રમાં ફેરફારો જોવા મળે છે, જે પાવર પ્લાન્ટ અને નેવિગેશન સિસ્ટમને અસર કરે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, તસ્માનિયા અને યુરોપના ઘણા વિસ્તારોમાં લોકોએ નરી આંખે પણ આ સોલાર સ્ટોર્મની ઝલક જોઈ છે.
સૌર વાવાઝોડા કોરોનલ માસ ઇન્જેક્શનના કારણે બને છે જે સૂર્ય પર બનતી વિસ્ફોટક ઘટનાઓ છે. જ્યાં સૂર્યમાંથી આવતો પ્રકાશ માત્ર 8 મિનિટમાં પૃથ્વી પર પહોંચી જાય છે. જ્યારે CME તરંગો 800 કિમી પ્રતિ સેકન્ડની ઝડપે આગળ વધે છે.
શું છે પડકાર
સોલાર સ્ટોર્મને કારણે મેગ્નેટિક ફિલ્ડમાં ફેરફાર થાય છે જેના કારણે પાવર લાઇનમાં વધારાનો કરંટ આવી શકે છે અને અંધારપટનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આ ઉપરાંત લાંબી પાઈપલાઈનમાંથી પણ વિજળી વહી શકે છે જેના કારણે મશીનો ખરાબ થવાનો ભય રહે છે. આ સિવાય અવકાશયાન પોતાનો રસ્તો ગુમાવી શકે છે. નાસાએ તેના અવકાશયાત્રીઓની સુરક્ષા માટે એક ટીમ બનાવી છે.
કબૂતરોના જૈવિક હોકાયંત્ર પણ આ સૌર વાવાઝોડાથી છેતરાઈ શકે છે. કબૂતર એવા પક્ષીઓ છે જેની દિશાની સમજ ખૂબ જ મજબૂત હોય છે. નાસાના અભ્યાસ મુજબ, સૌર વાવાઝોડા દરમિયાન કબૂતરોની સંખ્યા ઘટે છે. વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે લોકોએ અગાઉથી લાઇટની વ્યવસ્થા કરી લેવી જોઈએ.
